Pode un traballador/a negarse a fichar?

Desde a publicación do Real Decreto-ley 8/2019 do 8 de marzo de 2019 o rexistro de xornada é obrigatorio, polo que as empresas deben deixar constancia do horario laboral do seu persoal. Este rexistro debe conter de forma diaria a hora de inicio e de finalización da xornada laboral. Entón, que pasa se un traballador/a non quere fichar? Que debe facer a empresa nestes casos? Imos ver que implicacións ten o rexistro de xornada, como afrontar a situación se un empregado/a négase a facelo e que consecuencias pode ter para a empresa.

Que di a lei sobre o Rexistro de xornada

Deseno sen nome 2

O RDL 8/2019 entrou en vigor para loitar contra a precariedade laboral obrigando ás empresas para rexistrar o horario da xornada laboral dos seus traballadores/as. Segundo a norma, o rexistro aplícase a todos os traballadores/as, a todos os sectores de actividade e a todas as empresas, independentemente da categoría profesional, o sector ou o tamaño da mesma.

Ademais, nunha guía práctica sobre o Rexistro de xornada do Ministerio de Traballo destácase especialmente que “as empresas quedan obrigadas ao rexistro diario de xornada tamén respecto de traballadores “móbiles”, comerciais, temporais, traballadores a distancia ou calquera outras situacións nas que a prestación laboral non se desenvolve, total ou parcialmente, no centro de traballo da empresa”.

Con todo, quedan excluídas do rexistro horario as relacións laborais de carácter especial, os traballadores/as que teñen pactado un réxime de libre dispoñibilidade do tempo de traballo e os traballadores/as que xa contan cun réxime específico en materia de rexistro de xornada como os contratos a tempo parcial. Nestes casos o traballador ou traballadora podería non fichar sen ningunha consecuencia para a empresa en canto a esta normativa.

 

Como debe facerse o rexistro horario

Como dicimos, o rexistro diario da xornada de traballo debe sinalar o horario concreto de inicio e finalización da xornada de cada persoa traballadora. A empresa é a responsable de levar a cabo o rexistro e para iso é posible utilizar calquera soporte xa sexa manual, cun torno, con tarxetas, dixitais cun software especializado, cunha folla de cálculo, mediante aplicacións no móbil… A norma deixa liberdade ás compañías para aplicar o medio que considere máis adecuado para as súas necesidades pero sempre contemplando que este rexistro debe quedar gardado, non ser manipulable e que garanta a trazabilidade.

A empresa ten que gardar os rexistros dos traballadores/as durante catro anos e deben estar ao dispor das persoas traballadoras, dos seus representantes legais e da Inspección de Traballo e Seguridade Social.

Por que hai que fichar na xornada laboral

Tendo en conta a lei, o obxectivo de regular o rexistro da xornada diaria de traballo é crear un marco de seguridade xurídica nas relacións de traballadores/as e empresarios, evitar abusos, controlar as horas extra e a súa correspondente compensación así como facilitar o control da Inspección de Traballo e Seguridade Social.

Ademais, non levar a cabo o Rexistro de xornada é unha infracción grave para as empresas que pode carrexar importantes sancións.

Entón, é obrigatorio fichar no traballo?

Visto todo o anterior, si, hoxe en día en España é obrigatorio fichar e é responsabilidade da empresa ou o empregador/para poñer ao dispor dos traballadores/as un sistema de rexistro da xornada laboral e de asegurarse de que todos respecten esta obrigación.

As consecuencias de pasar este feito por alto son sancións para a compañía nunha Inspección de Traballo que poden ascender ata os 6.250 euros no seu grao máximo. Ademais, tamén é posible recibir multas menores se non se realiza o rexistro correctamente. Así pois, se un traballador/a négase a fichar os efectos recaen sobre a empresa aínda que para estas situacións existen algunhas solucións.

Que facer ante a negativa para fichar

Deseno sen nome 4

Que facemos como empresa se un traballador/a non quere fichar? Podemos tomar as seguintes medidas:

Avisos e notificacións formais

Se un traballador/a non ficha de forma reiterada, o conveniente é informar da obrigatoriedade e insistir en que rexistre a súa entrada e saída, facilitando os medios oportunos en cada caso. A empresa debería documentar todas as incidencias relacionadas e comunicarlle formalmente as posibles consecuencias do seu comportamento.

Accións disciplinarias e sancións

A negativa para cumprir coa lexislación laboral que marca como obrigatorio o rexistro do horario de traballo pode considerarse un incumprimento laboral, que podería derivar en sancións. Así o reflicte o artigo 58 do Estatuto dos Traballadores que di así: “Os traballadores poderán ser sancionados pola dirección das empresas en virtude de incumprimentos laborais, dacordo con a gradación de faltas e sancións que se establezan nas disposicións legais ou no convenio colectivo que sexa aplicable”. Con todo, as sancións por non fichar no traballo non poden ser nin unha redución de vacacións ou descansos nin unha redución do soldo. 

 

Despedimento

En casos extremos e se a negativa do traballador/á fichar mantense no tempo considerándose unha falta grave, a empresa podería iniciar un procedemento de despedimento disciplinario. Este tipo de despedimento debe estar xustificado e seguir o procedemento legal correspondente.

En resumo, se un traballador/a non quere fichar pode provocar serias consecuencias á empresa polo que resulta fundamental informar ao persoal das súas obrigacións e de promover os sistemas de fichaxe máis prácticos e cómodos para realizar o rexistro da xornada laboral de forma satisfactoria.