Sabes que é a licitación pública?

I. Que é a licitación pública?

A licitación pública é unha das fases do procedemento de Contratación Pública consistente na publicación dunha convocatoria ou anuncio público para que as empresas poidan presentar as súas ofertas. Como xa sabemos, na contratación de servizos por parte de axentes privados unicamente é necesario a concorrencia de dous partes e a súa vontade de chegar a un acordo. Con todo, no caso do sector público existe un procedemento predeterminado que deben seguir para poder contratar, e aí é onde se encaixa a fase de licitación pública.

II. Regulación

A regulación da licitación pública atopámola principalmente na Lei 9/2017, do 8 de novembro, de Contratos do Sector Público a cal transpón ao ordenamento xurídico español as seguintes Directivas Europeas: (i) Directiva 2014/24/UE, sobre contratación pública. (ii) Directiva 2014/23/UE, relativa á adxudicación de contratos de concesión.

III. Características da Licitación Pública

O sistema de contratación da Administración Pública baséase no principio xeral de que toda compra ou encomenda feita polo Estado debe xestionarse a través do proceso de licitación pública, exceptuando causas de emerxencia ou forza maior. Este proceso de licitación pública ten como características principais:

(i) A publicidade: a oferta da licitación pública debe ser posta en coñecemento dos eventuais participantes como para o público en xeral.

(ii) A eficiencia económica: o contrato adxudicarase ao licitador que presente as mellores condicións económicas para o Estado.

(iii) A validez da licitación pública radica no seu rigor e formalismo. A lei establece unha serie de trámites, formalidades, etapas e procedementos que deben cumprirse para que a contratación sexa válida.

(iv) A responsabilidade administrativa de todo o proceso de licitación pública e adxudicación.

(v) Transparencia na adxudicación: a adxudicación debe estar xustificada, débense expoñer os criterios que se empregaron para elixir esa oferta.

(vi) Igualdade no tratamento de todos os licitantes

(vii) Favorécese a competencia ao non restrinxir a participación a ningún licitador.

IV. O procedemento común da licitación pública

A continuación, procédese á descrición do proceso de licitación pública desde o punto de vista do ente contratante, que é o encargado de definir a necesidade que quere satisfacer e de esbozar toda a documentación necesaria para a contratación do provedor que satisfaga dita necesidade. As fases do proceso de licitación pública son:

(i) Fase I: o Anuncio. Publícase con carácter previo á convocatoria da licitación pública e debe conter unha descrición xeral do proxecto, o orzamento basee e as datas concretas nas que se publicará o prego de condicións. O anuncio deberá ser publicado nos diarios oficiais e na prensa de maior difusión.

(ii) Fase II: prego e bases de convocatoria. Na data indicada no anuncio, deberase publicar as bases da convocatoria e os pregos que son aqueles documentos que conteñen a totalidade das cláusulas e criterios que van rexer o contrato. No prego deberanse conter as condicións económicas e técnicas do contrato, o procedemento e os prazos de presentación das ofertas, o orzamento basee da licitación pública, os requisitos de garantía e fianza que se solicitan para formalizar o contrato, o réxime de extinción e suspensión do contrato, así como calquera outra información que sexa necesaria.

(iii) Fase III: presentación de propostas. Unha vez téñase toda a información, as empresas ou potenciais provedores deberán preparar as súas ofertas e recompilar toda a información necesaria para cumprir e acreditar todos os requisitos que se soliciten na licitación pública. Outra das cuestións máis relevantes a ter en conta nesta fase, son os prazos de presentación das ofertas.

(iv) Fase IV: revisión das solicitudes e adxudicación do contrato. A mesa de contratación deberá revisar todas as ofertas recibidas e comprobar que os provedores que se presentaron á licitación pública cumpren con todos os requisitos e documentación esixida. Tras iso, a mesa de contratación deberá adxudicar o contrato á proposta máis vantaxosa en termos económicos e técnicos, atendendo aos criterios que nos pregos establecéronse.

(v) Fase V: resolución, notificación da adxudicación e formalización do contrato. A resolución de adxudicación deberá estar motivada e deberase notificar aos potenciais provedores e licitadores, debendo publicarse esta en o prazo de 15 días. A notificación de resolución deberá conter a información necesaria para que os interesados poidan coñecer que recursos pódense interpoñer contra a decisión de adxudicación e os prazos para iso. Tras a adxudicación, deberase proceder á formalización do contrato.

Post de Facebook Marketing de contenidos Atrevido Saturado Lila Amarillo 5

V. Tipos de procedementos de licitación pública

Dentro dos procedementos que a Administración Pública pode elixir para contratar, existe unha extensa variedade:

(i) Licitación pública sen publicidade. Os procedementos que levan a cabo dentro dela poden ser ben, mediante o contrato menor, ben mediante o contrato negociado sen publicidade. Nestes supostos, os participantes haberán de ser convidados polo órgano de contratación. Dun lado, o contrato menor pódese levar a cabo a condición de que teñan un valor estimado de 40.000 euros cando se trate de contratos de obras ou, a 15.000 € cando sexa de subministracións ou de servizos. A súa regulación atópase no artigo 118 da LCSP o cal prevé, entre outras cuestións, que a súa tramitación esixirá a emisión dun informe do órgano contratante quen deberá xustificar a necesidade do contrato. Igualmente requírese a aprobación do gasto e a incorporación ao mesmo da factura correspondente. Doutro lado, no contrato negociado sen publicidade habemos de significar que unicamente se poderán levar a cabo se se atopa dentro dos supostos dispostos no artigo 168 da LCSP tramitándose o procedemento segundo o disposto no artigo 169 do mesmo texto normativo.

(ii) Licitación pública con publicidade. Dentro deste tipo de procedemento podemos atopar á súa vez: En primeiro lugar, o procedemento de asociación para a innovación en virtude do cal ten por finalidade desenvolver produtos, servizos ou obras innovadores, así como a compra ulterior de subministracións, servizos ou obras resultantes. En segundo lugar, procedementos de diálogo competitivo. Neste tipo de procedementos aqueles operadores económicos que decidan participar deberán solicitalo. Os que se vexan seleccionados manterán un diálogo coa mesa especial, o cal consistirá en analizar as distintas solucións que poden levar a cabo para satisfacer as súas necesidades, as cales servirán de base para que os licitadores elixidos presenten a súa oferta. En terceiro lugar, as licitacións con negociación, pero con publicidade, son aquelas en as que se negocian as condicións do contrato. En cuarto lugar, os procedementos restrinxidos. Neste tipo de procedementos, o anuncio da licitación pública deberá realizarse no perfil contratante cunha antelación mínima igual ao prazo fixado para a presentación das solicitudes de participación e dise isto último xa que os operadores económicos que finalmente participen no procedemento de concorrencia competitiva haberán de ser preseleccionados. En quinto e último lugar, temos o procedemento aberto o cal á súa vez, atopamos o procedemento aberto simplificado onde será necesario a publicación da licitación pública no perfil de contratante e, para iso, o contrato deberá cumprir cos requisitos previstos no artigo 159.1 da LCSP.

VI. Outras formas de licitación pública

Á parte dos procedementos anteriormente descritos, atopámonos con outras formas de licitación pública como as seguintes:

(i) Mediante a subscrición dun Acordo Marco onde a Administración Pública fixa as condicións, principalmente no referente aos prezos e cantidades, a que deberán axustarse os contratos que se subscriban durante un período de tempo determinado.

(ii) Mediante Sistemas Dinámicos de Adquisición. É un sistema de compras de uso habitual totalmente electrónico e aberto durante todo o período de duración a calquera empresa que queira participar que conte cos criterios de selección establecidos.

(iii) E, por último, mediante o sistema de poxa electrónica que permite empregarse en todos os procedementos abertos, nos restrinxidos, con negociación, a condición de que o contrato contemple de maneira precisa todas as prestacións que sexan necesarias.

VII. Cales son as diferenzas entre unha licitación pública e unha licitación privada?

Ata o de agora estivemos falando das licitacións de carácter público, pero non todas son de tal maneira xa que existen excepcións e é que nos atopamos, por exemplo, con licitacións ás que non todas as empresas poden presentarse. Estas son as licitacións privadas. A diferenza entre a licitación pública e a privada reside na posibilidade de participar e optar ao contrato público. Así, como vimos, mentres que na licitación pública calquera empresa pode postularse como licitador, nas de carácter privado, existe unha selección previa realizada pola administración. É dicir, unicamente poden presentarse á licitación aquelas empresas que foron convidadas concretamente para iso por parte da Administración Pública. Esta preselección adoita fundarse nalgún criterio de prestixio ou calidade. A licitación privada é moito menos abundante que a licitación pública debido a que vulnera un dos principios característicos destes procesos: a publicidade. É por iso que están moi limitadas a casos moi excepcionais como resolver unha licitación que quedou deserta. En calquera caso, este tipo de licitacións deben seguir rexéndose polos principios de non discriminación e deben convidarse a un número suficientemente elevado de empresas como para que siga existindo certa competitividade que ha de estar presente en todo procedemento de contratación pública.

VIII. Empate na licitación pública

No caso de que exista un empate entre varios licitadores, deben aplicarse os criterios de desempate establecidos nos pregos, e na súa falta, os recolleitos no artigo 147.2 da Lei de Contratos do Sector Público. A aplicación dos criterios non é alternativa, senón que son xerárquicos e excluíntes os uns dos outros segundo a orde de prelación imposto nos pregos ou na lei. É dicir, o órgano de contratación non pode elixir que criterio aplicar, senón que deberán ser os establecidos especificamente para esa licitación ou os dispostos taxativamente por lei. Igualmente, os criterios de desempate da licitación pública deben ser coherentes, precisos e estar claramente identificados por parte dos operadores económico que participen nela.

IX. Limiares e réxime xurídico das licitacións públicas

Segundo os limiares e a natureza dos contratos que se subscriban coa Administración Pública, o réxime xurídico aplicable a cada un deles pode variar. Aqueles contratos cuxo valor estimado sexa moi elevado e teñan relevancia a nivel comunitario, están suxeitos a unhas regras especiais no referente á publicidade e elección do procedemento. Dentro desta categoría de contratos, atopámonos aos de obras, de concesións de obras ou servizos cuxa contía sexa de 5.382.000 euros. E no caso dos contratos de subministracións ou servizos, aqueles cuxo valor sexa superior a 140.000 euros. Anteriormente falabamos do procedemento aberto simplificado. Pois ben, este tamén ten un réxime xurídico específico que require para a súa aplicación que o contrato de obra que se licite sexa dun valor igual ou inferior a 2.000.000 euros ou de 100.000 euros cando se trate de contratos de subministracións ou servizos. Así mesmo, cremos conveniente poñer de manifesto que os contratos, aínda que estean subscritos coa Administración Pública, poden ter diferente réxime xurídico segundo a súa natureza. Así, os de natureza administrativa rexeranse na súa totalidade polo disposto na Lei de Contratos do Sector Público, mentres que os contratos privados rexeranse, no referente á súa preparación e adxudicación, en defecto de norma específica, pola Lei de Contratos do Sector Público, e en canto á súa modificación, extinción e efectos, polo dereito privado.